سنگ مرمریت
سنگ مرمریت چیست؟
سنگ مرمریت که در متون طب سنتی از آن تحت عنوان رخام یا حجر الرخام نیز یاد شده است، یکی از انواع سنگ‌های دگرگونی است که از دگرگونی سنگ آهک به وجود آمده است.
کانی اصلی و اولیه سنگ مرمریت کلسیت است که در اثر دگرگونی متبلور شده و این سنگ ارزشمند را به وجود آورده است. میتوان از این سنگ برای مجسمه‌سازی و حکاکی و غیره در بهترین شکل ممکن استفاده نمود.
سنگی که کاربرد گسترده‌ای در بناهای تاریخی، مجلل و باستانی دارد و زیبایی خارق‌العاده‌ای به این قبیل بناها می‌بخشد. تاج محل، مثال بارزی است که از زیبایی وصف‌ناشدنی سنگ مرمریت در نما و حتی دکوراسیون داخلی بناها حکایت میکند.
یکی از جنبه‌های زیبایی سنگ‌های مرمریت وجود رگه‌هایی است که به این سنگ‌ها جلوه‌ای دو چندان بخشیده‌اند. البته، درست است که این رگه‌ها ناشی از وجود برخی ناخالصی‌ها در کانی اصلی سنگ، نظیر سیلیس، میکا، اکسید آهن، گرافیت یا مواد آهکی است، اما بسیاری از افراد وجود همین ناخالصی‌ها یا رگه‌ها را به سنگ‌های مرمریت ساده و بدون رگه ترجیح می‌دهند. این‌که سنگ دگرگون شده چه میزان رگه داشته یا در کل به چه رنگی به نظر میرسد، دقیقا به همین ناخالصی‌ها برمی‌گردد.
ویژگی‌های سنگ مرمریت
سنگ‌های مرمیت می‌توانند بسته به انواع و اقسامی که دارند، دارای ویژگی‌های متنوعی باشند. با این حال، در حالت کلی برای این نوع از سنگ‌های دگرگونی میتوان چندین خاصیت منحصربه‌فرد را برشمرد:
- وزن مخصوص (چگالی یا دانسیته) معادل ۲۵۶۰ کیلوگرم بر متر مکعب
- دارای تنوع رنگی بالا و قابل توجه (به طوری که میتوان آن‌ها در رنگ‌های کرم، قرمز، قهوه‌ای، صورتی، سیاه، خردلی، سبز و غیره مشاهده کرد)
- گرین ماربل، انیکس، امپرادور لایت و دارک نمونه سنگ‌های مرمریتی هستند که میتوان عنوان کرد.
- نام تجاری سنگ‌های مرمریت در بازارهای جهانی انیکس (Onyx) است.
واردات عمده محصوات سنگ مرمریت از هندوستان و چین است در حالی که اصلی‌ترین معادن آن در کشور ایتالیا – به عنوان بزرگ‌ترین صادر کننده مرمریت – واقع شده است. معادن این سنگ در ایران نسبت به کشورهایی نظیر ایتالیا بسیار اندک است. با این حال، در برخی از مناطق کشور نظیر سنندج، سیرجان، ازنا یا الیگودرز معادن قابل توجهی از مرمریت وجود دارد.
نکته قابل توجه در مورد سنگ مرمریت که شاید برای شما نیز جالب باشد این است که سنگ مرمریت، به هیچ عنوان با سنگ مرمر یکی نیست! علیرغم این‌که اغلب افراد این دو سنک مرمر و مرمریت را با هم به اشتباه می‌گیرند، اما باید اذعان کنیم که سنگ‌های مرمر، حاصل تغییرات صورت گرفته روی سنگ‌های تراورتن هستند و هیچ شباهتی به سنگ مرمریت موضوع این مقاله ندارند.
یکی از مهم‌ترین وجوه تمایز سنگ‌های مرمر با مرمریت‌ها در بافت آن‌ها است. در حقیقت، مرمرها نسبت به مرمریت‌ها دارای بافت قفل شده‌تری هستند و به عبارت ساده‌تر، مرمرها دگرگونی بیشتری را متحمل شده‌اند. در کشورمان ایران، ما هر سه نوع سنگ‌های مرمر، مرمریت و تراورتن را داریم و استفاده می‌کنیم.
انواع سنگ‌های مرمریت
بسته به شدت دگرگونی سنگ مادر به سه نوع زیر تقسیم می‌شوند:
- سنگ‌های مرمریت چینی
- سنگ‌های مرمریت کریستالی
- سنگ‌های مرمریت ابری
با این حال، دسته‌بندی دیگری نیز برای این سنگ‌ها وجود دارد که به منشا آن‌ها اشاره دارد. همان چیزی که هنگام خریداری این سنگ‌ها به وفور شنیده‌اید:
- مرمریت خوی
- مرمریت کاشمر
- مرمریت هرسین
- مرمریت آباده
- مرمریت سمیرم
- مرمریت بسطام
- و امثال آن‌ها …
که به عنوان مثال سنگ مرمریت هرسین، به دلیل مقاومت بالایی که در قبال آتش و فرسایش دارد، یکی از سنگ‌های مرمریت ممتاز و مرغوب به شمار می‌آید. سنگی که زیبایی ظاهری به شدت دلفریبی نیز دارد و می‌تواند انتخاب ایده‌آلی برای نماهای خارجی ساختمانها یا دکوراسیون داخلی آن‌ها باشد.
یا سنگ مرمریت خوی، که به دلیل بافت فشرده‌ای که دارد، با استحکام‌تر بوده و قیمت بالاتری نیز دارد و می‌تواند در قبال شرایط جوی یا فرسایش و فشار تحمل خوبی از خود نشان دهد.
مزایای سنگ‌های مرمریت
- مقاومت فشاری و پایایی بالاتر نسبت به سنگ‌های تراورتن
- قابلیت حکاکی، صیقل‌کاری و غیره (که آن را برای مجسمه‌سازی یا جمکاکی نمای ساختمان و دکوراسیون داخلی مناسب میکند)
- دارای سطحی صاف و براق و آینه‌ای
- دارای جذب آب بسیار بالا یه دلیل خاصیت آهکی که دارند ( از همین رو بهتر است از این سنگ‌ها در حمام یا سرویس بهداشتی و آشپزخانه استفاده نشود؛ اما برای سالن‌های پذیرایی و سایر قسمت‌های خشک خانه بهترین گزینه‌اند)
معایب سنگ‌های مرمریت
- عدم مقاومت در قبال ضربه و به ویژه خراش ( که استفاده از آن را به عنوان کفپوش اکامن پر رفت و آمد محدود میکند)
- عدم مقاومت در قبال مواد اسدی و فرسایش (که باعث می‌شود نتوانیم از این سنگ‌ها در نمای ساختمان‌های مناطقی با باران‌های اسیدی فراوان استفاده کنیم یا استفاده از آن‌ها را در سرویس‌های بهداشتی و حمام – به دلیل استفاده از شوینده‌های حاوی اسید – محدود میکند)
- مقاومت فشاری و پایایی پایین‌تر نسبت به سنگ‌های گرانیتی
- عدم مقاومت بالا در قبال شرایط و ناپایداری‌های جوی
- عدم مقاومت در قبال انقباض و انبساط
کاربرد سنگ مرمریت بیشتر در چه مکان هایی میباشد؟
با توجه به معایب و مزایای ذکر شده در قسمت قبل، انتخاب سنگ مرمریت در نمای داخلی ساختمانها، دیوارها، پله‌ها، کانترآشپزخانه و … گزینه مناسبی میباشد. انتخاب سنگ مرمریت مرغوب، زیبایی خانه و نمای ساختمان شما را دوچندان میکند.
مرمریت پرشین سیلک بیات به دلیل کیفیت بالا، زیبایی و درخشندگی خیره‌کننده و رنگ عام پسند آن همواره مورد استقبال گسترده معماران و طراحان داخلی سراسر کشور قرار گرفته است.
در صورتی میتوان از سنگ مرمریت در فضای بیرونی ساختمانها استفاده که ۲ شرط زیر برقرار باشد:
۱- سطح سنگ ساب‌خورده نباشد
۲- ضخامت بالایی از سنگ استفاده گردد. معمولا سنگ مرمریت را به صورت تیشه‌ای یا سند بلاست یا بادبر استفاده می‌کنند که سطحی غیر براق داشته و حداقل ضخامت آن ۲٫۵ سانتی متر باشد. برج آزادی تهران نمونه‌ای از این نوع کاربرد میباشد که در آن از مرمریت شهیادی استفاده شده است.
یکی از نکاتی که باعث نگهداری سنگ مرمریت به مدت طولانی می شود، محافظت پشت سنگ در برابر رطوبت و پاک کردن آلودگی از سطح سنگ مرمریت میباشد.
علاوه بر این‌ها، یکی از مناسب ترین مکان‌هایی که میتوان از سنگ مرمریت استفاده گردد، فضای داخلی ساختمانها است. انواع رنگ ها به خصوص کرم، خاکستری، قهوه ای و سیاه برای این نوع کاربرد مناسب می‌باشند.
شایان ذکر است که هرچه میزان رگه های سنگ مرمریت کمتر باشد، مقاومت آن نیز بیشتر است. بنابراین سنگ های مرمریت با رگه های کمتر به نسبت مرمریتهای دیگر، قیمت بالاتری نیز دارند. این سنگ به صورت اسلب و تایل در انواع ضخامت به فروش میرسد اما متداول ترین و پرفروش ترین نوع آن، سورت هایی با ضخامت ۳ الی ۴ سانتی متر میباشد.
برای خرید سنگ مرمریت به نکات زیر توجه کنید:
۱- سنگ مرمریت مناسب برای نمای داخلی ساختمانها باید حداقل مقاومت فشاری ۳۰۰ کیلوگرم بر سانتی متر را تحمل کند.
۲- جذب آب سنگ برای استفاده در نمای بیرونی ساختمان ها حداکثر۲ درصد باشد.
۳- برای خرید سنگ مرمریت به عنوان کفپوش، باید مقاومت فشاری آن برای واحدهای مسکونی ۲۷۰ کیلوگرم بر سانتی متر، برای واحدهای تجاری و اداری ۵۰۰ کیلوگرم بر سانتیمتر و برای پارکینگ‌ها ۹۰۰ کیلوگرم بر سانتیمتر باشد.
۴- سنگ خریداری شده باید عاری از ترک، شیار، شکستگی، رگه سست و پوسیدگی باشد.
۵- به نوع کاربرد سنگ و کاربری محل نیز دقت کنید. به عنوان مثال اگر برای محلی با رطوبت و آبریزی زیاد سنگی با جذب آب بالا استفاده شود، سنگ به مرور زمان لکه دار شده و تغییر رنگ و شکل می‌دهد.
۶- علاوه بر این‌ها کیفیت فرآوری، رنگ سنگ، اندازه سنگ و قیمت آن نیز در هنگام خرید از اهمیت بالایی برخوردار هستند.
