نوار نقاله؛ انواع و کاربردها
نوار نقاله چیست؟
نوار نقاله (conveyor belt) در واقع وسیله یا جزء حمل کننده یک سیستم انتقال مواد تسمه ای می‌باشد (که اغلب این سیستم به صورت خلاصه تسمه یا نوار نقاله نامیده میشود).
سیستم انتقال مواد تسمه ای که کانوایر تسمه ای هم گفته میشود یکی از انواع متعدد سیستم‌های نقاله ای می‌باشد.
یک سیستم انتقال نقاله ای از دو یا چند قرقره (گاهی اوقات از آنها به عنوان درامز یا طبلک یاد میشود) تشکیل شده‌است به همراه یک حلقه بی پایان از تسمه یا نواری که مواد را حمل می‌کند و به دور آنها می‌چرخد.
تاریخچه
نخستین تسمه نقاله در قرن نوزدهم مورد استفاده قرار گرفت.
در سال ۱۸۹۲، توماس رابینز اقدام به اختراع مجموعه‌ای از محصولات کرد که منجر به توسعه و استفاده تسمه نقاله در معادن برای جا به جایی مواد معدنی از قبیل: زغال سنگ، سنگ معدن و … شد.
در سال ۱۹۰۱ ساندویک اقدام به ساخت و تولید تسمه نقاله استیل کورد (تسمه نقاله فولادی) کرد. در سال ۱۹۰۵ ریچارد ساتکلیف نخستین تسمه نقاله ویژه برای حمل و جا به جایی زغال سنگ در معادن را تولید و عرضه کرد که منجر به انقلاب صنعتی بزرگی در صنعت معدن شد.
در سال ۱۹۱۳ هنری فورد خطوط مونتاژ تسمه نقاله را در مجموعه کارخانه اتومبیل سازی فورد راه‌اندازی کرد.
در سال ۱۹۷۲ “جامعه فرانسه REA” طولانی‌ترین سیستم انتقال از طریق نوار نقاله را به طول ۱۳٫۸ کیلومتر ایجاد کرد.
در سال ۱۹۵۷ شرکت لاستیک سازی گودریچ در آمریکا اقدام به تولید و عرضه نوعی از تسمه نقاله نمود که تا رسیدن به سیستم تسمه نقاله انبوه ادامه داشت. این سیستم با داران بودن یک پیچ کمتر، عمری طولانی‌تر نسبت به تسمه نقاله‌های قدیمی داشت چرا که تمام سطح نقاله را پوشش می‌داد.
ساختمان نوار نقاله
به طور کلی سیستم تسمه نقاله ها از اجزای زیر تشکیل شده است:
تسمه یا نوار
همان نوار اصلی است که مواد و قطعات روی آن قرار می گیرند و منتقل می شوند.
فریم یا قاب
سازه دور کانوایر است که نوار یا تسمه بین آن قرار می گیرد.
اتصالات
اجزایی هستند که حرکت را از موتور به غلتک منتقل می کنند.
غلتک ها
غلتک ها یا رولر ها استوانه هایی هستند که نوار به دور آن ها می چرخد.
موتور محرک
حرکت کانوایر توسط موتور تامین می شود.
تنظیم کننده سرعت یا جعبه دنده (گیربکس)
توسط گیربکس سرعت موتور را به سرعت مورد نظر تبدیل کرده و به وسیله اتصالات به کانوایر منتقل می کنیم.
سفت کن نوار
برای تنظیم میزان سفتی نوار یا تسمه از جزء سفت کن استفاده می شود که معمولا به صورت مکانیکی عمل می کند.
کاربرد نوار نقاله
از کاربرد هایی که در آن ها کانوایرها مورد استفاده قرار می گیرند می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- توزیع محصولات، قطعات و…
- انبارداری
- تاسیسات ساخت و تولید محصولات
- توزیع اجناس در خرده فروشی ها و عمده فروشی ها
- دسته بندی و مرتب سازی محصولات، قطعات و…
- جا به جایی وسایل در فرودگاه ها، پست خانه ها و…
- انتقال گیاهان برداشت شده در صنعت کشاورزی
- انتقال مواد غذایی در صنایع غذایی
مزایای استفاده از نوار نقاله
- صرفه جویی در هزینه های کار که باعث افزایش توان تولیدی یا سرعت حمل و نقل می شود تا محصولات بیشتری ساخته، منتقل یا دسته بندی شود.
- موجب کاهش نیروی کار مورد نیاز برای حمل و نقل محصولات می گردند.
- باعث کاهش فضای کار مورد نیاز می شوند و عملیات در فضای کوچک تری انجام می پذیرد.
- توانایی حمل انواع زیادی از قطعات، محصولات و مواد با هر شکل، ابعاد، وزن و… را دارند.
- قابلیت نصب در زمان لازم و جدا شدن از سیستم پس انجام پروژه را دارند.
عملکرد نوار نقاله
- نوار یا تسمه دور غلتک ها حرکت می کند.
- در یک سمت کانوایر یا نوار نقاله، غلتکی وجود دارد که به آن غلتک محرک گفته می شود.
- موتور حرکت خود را از طریق اتصالات به این غلتک منتقل می کند.
- هنگامی که حرکت به غلتک انتقال می یابد، غلتک شروع به چرخیدن می کند و به واسطه آن نوار یا تسمه ای که دور این غلتک است نیز به حرکت در می آید.
- سپس از غلتک های راهنما یا حامل عبور می کند.
- این غلتک های راهنما مسئولیت کنترل و هدایت نوار را دارند.
- در سمت دیگر کانوایر غلتک متحرک قرار می گیرد که با حرکت کردن نوار، به چرخش در می آید و در آن سمت، نوار برگشت خود را در جهت برعکس آغاز می کند.
- با قرار گرفتن مواد یا قطعات روی نوار کانوایر و حرکت نوار، مواد یا قطعات مورد نظر نیز حرکت کرده و به مقصد مورد نظر منتقل می گردند.
- به این صورت جا به جایی ها به سهولت و با سرعت بیشتری انجام می گیرند.
انواع نوار نقاله
تسمه نقاله لاستیکی
تسمه نقاله‌های لاستیکی یا نوار نقاله لاستیکی از دو قسمت لاستیک و تار و پود ساخته شده است که لایه بالایی و زیرین آن پلاستیک و داخل آن از تار و پود استفاده شده است.
استفاده از تار و پود به منظور افزایش استحکام تسمه‌ها یا نوار نقاله‌ها بکار رفته است در تمامی نقاله های لاستیکی قسمت بالا و پایین تسمه یا نوار نقاله لاستیک پوشانده شده است.
بیشتر کاربرد نقاله لاستیکی در صنایع معدنی ، سنگ ، سیمان و فلزات و صنایعی که ارتباطی با مواد خوراکی ندارند مشاهده میشود .
تسمه‌های لاستیکی می تواند در دو نوع ساده و آجدار باشد نمونه ساده برای انتقال مواد یکسان به کار میرود و تسـمــه‌های نقاله لاستیکی آجدار بیشتر برای انتقال مواد معدنی در کار در معدن ها استفاده میشود.
تسمه نقاله PVC
همانطور که در بالا اشاره شد از تســمـه‌های نقاله لاستیکی نوار نقاله لاستیکی در صنایع خوراکی نمی توان استفاده کرد و این محدودیت باعث شده که از تسمه نقاله‌ها pvc یا نوار نقاله‌ها pvc در صنایع خوراکی و بهداشتی به شدت استفاده گردد ، و علت آن سازگاری تسـمــه‌های پی وی سی در صنایع خوراکی و بهداشتی است.
این تسمه ها در انواع و سایزهای مختلف تولید می شود و همان طور که در بالا اشاره شد مداربسته یا کلوز لوپ (close loop) مورد استفاده قرار میگیرند تا بتوان مواد خوراکی و مواد بهداشتی را از یک نقطه به نقطه دیگر کارخانه انتقال بدهند.
بافت نخ موجود تســمـه‌های نقاله pvc یا نوار نقاله pvc به طوری است که ستون های محکم و مستحکمی را در طول و عرض نوار ایجاد می کند .
تسمه نقاله pvc یا نوار نقاله pvc در دو نوع صاف و آجدار تولید می شود ، گاهی مشاهده می شود که برای جلوگیری از لغزش مواد و قطعات تولید شده در خطوط تولید از تســمـه‌ها راهنما برای جلوگیری از لغزش آنها روی نوار نقاله‌ها استفاده شودکه باعث می شود پروفیل سایدبار یا T پروفیل مناسب برای شرایط مختلف محیطی باشد.
تسمه نقاله پارچه یا نمدی
تمام مزیت هایی که تسمه‌های نقاله pvc یا نوار نقاله pvc گفته شد همان مزیت ها نیز برای تسمه نقاله پارچه یا نمدی نیز وجود دارد ، با این تفاوت که لایه بالایی لایه بالایی تسمه نقاله پارچه یا نمدی به جای پی وی سی از نمد ، پارچه یا الیاف کتان یا پلی استر ساخته شدند.
این تسمه نقاله ها به علت سازگار بودن با مواد غذایی و دارویی در صنایع بهداشتی و انواع شیرینی جات مانند بیسکویت ، کلوچه و نان فانتزی کاربرد فروانی دارد .
تسمه نقاله مدولار یا نوار نقاله مدولار (پلاستیکی )
تسمه نقاله مدولار یا نوار نقاله‌های مدولار (پلاستیکی ) یا زنجیر نقاله مدولار نام های مختلفی هستند که برای نوار نقاله مدولار مورد استفاده قرار می گیرند .
تسمه نقاله مدولار یا نوار نقاله مدولار (پلاستیکی ) تماماً از جنس پلاستیک بوده و از مونتاژ قطعات پلاستیکی کوچک و با سایز استاندارد ساخته می شود و با در کنار هم قرار گرفتن قطعات تسمه آنها یک تسمه نقاله مدولار با طول و عرض مشخص و مقاوم در برابر ضربه و وزن بالا به دست می آید.
از این نوع تسـمــه نقاله ها بیشتر در خطوط شستشوی مواد بهداشتی و غذایی استفاده میشود تمامی این قطعات کوچک تسمه توسط پین یا قفل به طوری که آنها ضد آب باشند به یکدیگر وصل می شوند.
تسمه نقاله برزنتی یا نوار نقاله برزنتی ( تسمه الواتوری)
تسمه‌های نقاله برزنتی یا نوار نقاله برزنتی ( تســمـه الواتوری) هم گفته میشوند ، بیشتر ساختاری شبیه به تســمـه نقاله پلاستیکی دارند با این تفاوت که لایه بالایی و زیرین آن از جنس برزنت است و لایه تار و پود آن به گونه ای است که نیروی کشش و تحمل آن تحمل تسمه‌های نقاله برزنتی را زیاد کند
برخی از تامین کنندگان نوار نقاله در سناماین👇
خرید و فروش نوار نقاله در سناماین-۱
