پومیس چیست؟
پومیس چیست؟
پومیس همان پوکه معدنی است که از مواد مذاب (ماگما) و گدازه‌های فوران آتشفشان که بر روی زمین طی فرایندهایی مانند کاهش دما، فشار و غیره ایجاد شده است. که این ماده به انگلیسی پومیس نامیده شده است. ذخایری که در ایران پومیس را استخراج می‌کنند عبارت است از دماوند، سهند و تفتان هست.
مشخصات عمومی پومیس
سیلیکات آلومینیومی با خاستگاه آذرین و ساختمانی حجره‌ای و متخلخل است.
این سنگ اسفنجی سبک وزن، در فوران‌های آتشفشانی انفجاری به وجود می‌آید.
پوکه معدنی، دارای شبکه‌‌ای از حباب‌های گازی در شیشه آتشفشانی و کانی‌هاست.
می‌تواند در انواع مختلف ماگما مانند ماگما‌های بازالتی، آندزیتی، داسیتی و ریولیتی شکل بگیرد.
پومیست نیز دارای همان خاستگاه و ترکیب شیمیایی است و تنها از نظر اندازه دانه با پومیس تفاوت دارد.
به علت آن که در ترکیب پومیس و پومیسیت مقدار زیادی گاز و بخار آب وجود دارد، لذا وزن مخصوص این مواد معمولا بسیار کم و حجم آنها زیاد است. (وزن مخصوص پومیس غالبا کمتر از یک می باشد).
از جمله ویژگی‌های مهم پومیس به شرح زیر است:
- کشاورزی و باغبانی
- عایق کاری در دماهای پایین
- عایق کاری در دمای بالا
- در صنایع ریخته گری
- تولید مواد منفجره
- در صافی‌ها و فیلترها
- رشد و تکثیر گیاهان
- اصلاح خاک و چمن
- رشد و پرورش بذر
- کشت هیدروپونیک
- سرامیک
- مصالح ساختمانی
- قطعات ساختمانی
- پلاستر های ساخته شده معمولی
- پلاسترهای ویژه
- عایق های پرکننده بنایی
- آجرهای عایق صوتی
- پوشش های سقف
- عایق کاری کف
- عایق کاری بتن سبک
- پوشش های لوله
- سنگ نما
- پرکننده
- حمل کننده
- جذب کننده
کاربرد سنگ پومیس
این روزها مصرف سنگ پومیس پوزولانی در صنعت نقش بالایی را به خود اختصاص داده است.
به عنوان نوعی کانی سیلیسی نقش بسیار عمده‌ای در صنعت ساختمان دارد.
پامیس در بتن‌های پیش ساخته و بلوک‌های بتنی سبک به نام بلوک پومیس نقش دارد.
پامیس در انواع فیلتراسیون و فیلتراسیون روغن‌های پتروشیمی تا قند و شکر و روغن نباتی و آبمیوه‌ها کاربرد دارد.
امروزه شاهد هستیم مصرف پومیس در صنایع مرغداری و مکمل‌ها و خوراک دام و طیور و بسیاری دیگر از صنایع در سطح جهان راه پیدا کرده است.
بلوک‌های بتن پامیس از پومیس‌های ۵/۰ تا ۶ میلیمتر در تولید آنها استفاده می‌شود. مقاومت این نوع بتن ۲ برابر بلوک‌های بتن معمولی است.
در حالی که وزن بلوک پومیس نسبت به بلوک‌های بتنی معمولی ۴ برابر سبکتر است. جالب است بدانید بتن پومیسی در برابر زلزله نیز بسیار مقاوم تر است.
از نظر صدا و حرارت و برودت نیز عایق بسیار خوبی است. بیشتر مصارف در حالت منبسط شده آن می‌باشد.
پودر پومیس چیست؟
پودر پومیس یکی از تولیدات عمده معادن پوکه است.
فیلر filler نام دیگر این نوع محصول است.
همانطور که از نام انگلیسی فیلر پیداست به معنی پرکننده است.
حال آنکه در مورد سایز و اندازه پودر پومیس، هر معدن سایز مختص خود را دارد. زیرا دستگاه‌های دانه بندی با توجه به خط مشی فروش خود و میزان تقاضای بازار و … توسط مدیریت معدن تنظیم می‌شوند.
پوکه معدنی سایز ماسه‌ای کاربردهای متفاوتی دارد.
ویژگی‌هایی که بسته به آنالیز شیمیایی و فیزیکی آن پوکه و معدن انواع پوکه معدنی سایز پودری را از هم متمایز می‌کند.
پومیس پودری تولید شده در معدن پامیس به دلیل وزن بسیار کم نسبت به ماسه معمولی (شسته/رودخانه ای)، آمیزش خوبی با سیمان دارد.
شایان ذکر است، با استفاده از پومیس پودری پوزولان سبکدانه کانیار مصرف بهینه سیمان در کارگاه‌های ساخت بتن, بلوک زنی پایین می‌آید.
علاوه بر آن به عنوان پرکننده سطوح لوله کشی‌های ساختمانی، ساخت انواع موزاییک و پازل‌های خیابانی و … نیز قابل استفاده می‌باشد.
نحـــــوه پیــــــدایـــــش و تشـکیــــل (منشاء وژنز)
پومیس و پومیسیت از ماگمای اسیدی که حاصل فعالیت آتشفشان انفجــاری است ، تشکیــــــل می شود . مواد مذاب انفجاری به هوا پرتاب شده پس از بازگشت به زمین مسافت قابل توجهی را پیموده و سپس تجمع حاصل مـی کنند . مواد پرتابی دارای دانه بندیهای مختلف از قطعات بزرگ تا ذرات گرد ریزمــی باشند . نیروی جاذبه و عمل باد بر حسب دانه بندی این مواد را تفکیک می نمایند . مواد درشت در حوالی محل خروجــی و مواد ریزتر دهها و صدها کیلومتر دورتر حمل و رسوب شده که بعدا” تحت تخریب قرار گرفته و دوباره پخشـی و رسوب می شوند . پومیس و پومیسیتی که در محل تجمع ابتدائی خود
می مانند پومیهای اولیه و بخشهایی که حـــمل و مجددا” رسوب گشته اند، ثانویه می با شند.
روشهـــــای متـــداول اکتــــــشاف پوکه معدنی
در اکتشاف منابع پومیس استفاده از نقشه ها و کارشناسان زمین شناسی مجرب به منظور انتخــــــاب ذخایر مناسب در شعاع اقتصادی مراکز مصرف قبل از همه مورد توجه قرار می گیرد . در این مرحله انتخاب معدن با رعایــت اصول و دانش زمین شناسی که نزد کارشناسان موجود است ، انجام مـــی شود و تشخیــــص نوع سنگ و میــزان ذخیره با آنها است . شعاع اقتصادی کار معمولا” حدود ۱۰۰ کیلومتر در نظر گرفته می شود . در ایــــن مرحلـه همچنیــن عملیات نمونه برداری از معدن با رعایت اصول علمی و تجربی از سطح و عمق انجام شده و در ظرفهای جداگانه قرار داده می شود .
بر روی نمونه ها پس از آماده سازی ، آزمایش های مختلفی انجام مـــی پذیرد .
روشــهــای متـــداول استــــخراج پوکه معدنی
اکثر ذخــایر پومیس و پومیسیت از طریق روباز پله ای استـــخراج میــشوند . برداشت دوباره بـوسیله تجهــیـــزات استاندارد انجام می پذیرد و معمولا” محل معدنکاری جایی انتخاب می شود که کمترین برداشت دوباره را داشتـــــه باشد . در برداشتن باطله قسمت بالای آن ، برای جلوگیری از مخلوط شدن با پومیــس و آلودگــی آن ، حداکثر دقت باید اعمال شود . معمولا” چون پومیس و پومیسیت خیلی متراکم نیستند انفجار به ندرت لازم می شود . به دلــیــــل متراکم نبودن این نهشته ها تجهیزات معدنکاری از قبیل بولدوزر اسکریــــــپر ، دراگ لایــــن و شاولهــــــای قوی می تواند به کار برده شـــــود .
در یک معــدن پومیس در ایالت نیومکزیــــکوی آمریکا این ماده به مقدار زیاد استخراج شده و اغلب ابتدا مــــــواد خارجی آن توسط سرندهایـی با دانه های ۵/۱ اینچی حذف می شوند . سپس سنگ شکنهای بعدی ، پومیـــــس را به قطــعات به اندازه بین ۸/۱ الی ۲/۳ اینچ
(۳/۰ الی ۱۹ میلیمتر ) که بیشتربرای کار مناسبند ، تــبدیل می کـــــننــد .
اندازه های دیگر بسته به سفارش مصرف کنندگان در محل قابل تهیه است از حجم ذرات کوچکتر از۳/۰ میلیـــمتر در این پومیس حدود ۳۵ درصد آن کوارتز و ارتوکلاز اسـت که به عنوان محصـــول فرعی این پومیس جدا و بـــه عنوان ماسه و موارد دیگر مصرف مــــــی شـــود.
