باریت چیست و چه کاربردی دارد؟
باریت چیست؟
باریت از واژه یونانی barys به معنی سنگین گرفته شده است. وزن مخصوص آن حدود ۵/۴ می باشد. این کانی با ترکیب BaSO4 که به نام Heavy Spar نیزشناخته میشود در گروه سولفاتهای بدون آب قرار می گیرد.به صورت تودهای، دانهای، شعاعی، گلوله ای و کنکرسیونی دیده میشود. این کانی به رنگهای سفید، آبی، قرمز، زرد، خاکستری، قهوه ای، سبز، سیاه و بی رنگ مشاهده میشود.
نگاه اجمالی
یکی از کانیهای عادی رگهها است و معمولا همراه کوارتز و کلسیت ظاهر میشود. همچنین در سنگهای آهکی و ماسه سنگ نیز دیده میشود و در بعضی کنکرسیونها مقدار آن زیاد است ولی در هر صورت به عنوان کانی اولیه سنگها نادر است. صفت مشخصه مهم این است که در مقایسه با سایر مواد غیرفلزی بسیار سنگین میباشد.
این کانی یک کانی صنعتی بوده و از آن استفادههای زیادی در صنعت میشود. ولی به خاطر سنگینی زیاد معمولا حمل و نقل آن برای مسافت زیادی چه توسط کامیون و چه توسط قطار با صرفه نبوده و ضمنا به خاطر پراکندگی وسیع این ماده معمولا استخراج آن بیشتر از شرایط زمین شناسی تابع شرایط محیط است.
مشخصات
در حالت معمولی سفید رنگ تا خاکستری روشن است ولی ممکن است به رنگهای متمایل به آبی ، قهوهای یا سیاه نیز دیده شود. یک کانی اوپک (Opeque) تیره بوده و دارای جلای صدفی تا شیشهای میباشد. نمونههای تیپ یک آن به صورت بلورهای ارترومبیک کشیده دیده میشود اما این ماده تجارتی به صورت دانهدانه ، تودههای بلورین و یا قلوهای تهیه میشود.
وزن مخصوص این کانی زیاد میباشد و در حدود ۴٫۳ تا ۴٫۶ میباشد. این مشخصه کمک زیادی به شناسایی آن میکند. سختی این ماده دارای دامنه تغییرات قابل ملاحظهای میباشد و از ۲٫۵ تا ۳٫۵ متغیر میباشد که معمولا نواحی مختلف با سختی متفاوتی را تولید مینمایند.
منابع
بیشتر از لایه صخرههای رسوبی که تشکیل شده از باریت و در اعماق اقیانوسها بوده استخراج میشود. در بعضی از استخراجها به صورت رگههای سنگی دیده میشود که در این حالت به مقدار کمی استخراج میشود. سولفات باریم در اعماق زمین به وسیله آبهای گرم زیرزمین تشکیل میشود. .بطور معمول به عنوان یکی کانی باطله در رگههای گرمایی همراه با کانسنگهای نقره ، سرب ، مس ، کبالت ، منگنز ، آنتیموان و همچنین در رگههای موجود در سنگ آهکی با کلسیت یا به صورت تودههای باز مانده در رسهای پوشاننده سنگ آهکها و نیز در ماسه سنگها با کانسنگهای مس یافت میشود.
مکانهای مهم رخداد بلورهای باریت عبارتند از دستمورلند و کامبریا انگلستان ، فلسوبانیا و دیگر مناطق رومانی و ساکسونی آلمان عمدتا به صورت رگهای ، آشیانهای و تودههای نامنظم در سنگ آهکها و یا دولومیت متحده در جورجیا ، تشی ، میسوری و آرکانزاس استخراج شده است.
اشکال پیدایش
نوع رگهای
محلولهای گرمایی و ماگمایی که ترکیبات شیمیایی خاصی دارند در گسلها ، شکستگیها و فضای خالی بین ذرات و قطعات سنگ به تشکیل باریت منجر میشوند. همراه بعضی از کانسارهای گرمایی نقره ، سرب ، روی و فلوریت باریت نیز دیده میشود.
نوع رسوبی آتشفشانی
کانسارهای نوع لایهای بیشتر با ذخایر ماسیوسولفاید و ذخایر استراتی باند استراتی فرم رسوبی در ارتباط هستند. در ماسیوسولفیدهای نوع کروکوباریت در قسمت فوقانی و اطراف ذخیره ماسیوسولفید یافت میشود. در بعضی از کانسارهای استراتی باند استراتی فرم رسوبی ، لایههای باریتدار گزارش شده است. باریت به صورت لایهای و گاهی به صورت سیمان سنگ دیده میشود. لایههای باریتدار بیشتر به رنگ خاکستری هستند که از بالا و اطراف به چرت و شیلهای سیلیسی ختم میشوند. میزان باریت بین ۵۰ تا ۹۵ درصد متغیر است.
کانسارهای باریت بر جای مانده
این کانسارها بدین طریق تشکیل میشوند که سنگ و یا رگه حاوی باریت در سطح زمین هوازده شده ، به دلیل وزن مخصوص زیاد و مقاومت شیمیایی در محل باقی میماند و تشکیل کانسار باریت بر جای مانده را میدهد.
کاربرد و موارد مصرف باریت
حفاری های نفت و گاز
در حفاریهای عمیق برای نفت و گاز در طریقه روتاری و در مناطقی که فشار گاز یا مایع از پایین زیاد میباشد برای سونداژ نیاز به یک محصول سنگینی میباشد که ضمن چرخش از خروج مواد و جلوگیری و فشار آن را کنترل کند. به خاطر شرایط مناسب در این مورد از آن استفاده میگردد. در این حالت پودر باریت به محلول معمولی آب و گل رس اضافه میشود. به خاطر خواص مفید این مخلوط مانند سنگینی خنثی بودن از نظر ترکیب شیمیایی ، تمیز بودن و قیمت نسبتا ارزان آن بسیار مورد پسند میباشد.
تهیه مواد شیمیایی باریم دار
دومین مورد مصرف مهم به عنوان منبع تهیه مواد شیمیایی باریمدار است که مصارف متعدد آن در صنایع مختلف گسترده میباشد. سولفات باریم رسوب شده به عنوان سیل کننده رنگ ، پوشش در صنعت کاغذ سازی ، لاستیک سازی و مواد لینولئوم بکار میرود کلرور باریم در صنعت چرم سازی ، پارچه بافی و کربنات باریم به عنوان لعاب و پرداخت سرامیک بکار میرود.
از اکسیدهای باریم در صنعت شیشه سازی ، کورههای الکتریکی و متالوژی استفاده میگردد. هیدروکسید باریم معمولا در تصفیه و تهیه شکر از ملاس و نیترات آن یکی از اجزا گلولههای منور و چاشنیهای انفجاری است. باریت همچنین در موارد متعددی به صورت فرعی در ترکیبات شیمیایی بکار گرفته میشود. ۱۰% از کل باریت تولید شده برای مصرف در تهیه مواد شیمیایی باریمدار استفاده میشود.
مصارف باریت خرد شده
به صورت خرد شده مستقیما به عنوان روکش و پوشش لاستیک سازی و سیال کننده رنگ بکار میرود. همچنین اگر اندازه دانههای خرد شده به اندازه ماسه درشت باشد میتوان از آن در صنعت شیشه سازی استفاده کرده در این حالت به عنوان کمک ذوب تسهیل کننده کار روی شیشه و ایجاد کننده شفافیت بکار گرفته میشود. باریت خرد شده به عنوان پوشش سیمان لولههای زیر آب در نقل و انتقال نفت و گاز مصرف میشود. علت استفاده در این حالت به خاطر سنگینی و خنثی بودن آن میباشد.
کاربرد در سرامیک
در شیشه سازی به عنوان همگن کننده ماده مذاب ، کاهش حباب و در درخشندگی و شفافیت محصول کاربرد دارد. شیشههای حاوی باریم شفافتر و درخشنده تر از شیشههای سربی و یا CaO هستند. سرامیکهای پیشرفته حاوی باریم در صنایع الکترونیک (کندانسور ، گوشی ، بلندگو و تلفن) و مغناطیس دائم کاربرد دارند.
کاربرد در پرکنندهها
در صنایع رنگ سازی ، پلاستیک ، کاغذ و لاستیک به عنوان ماده پرکننده به مصرف میرسد. همچنین به دلیل وزن مخصوص بالا و خاصیت جذب اشعه رادیواکتیو ، در ساخت بلوکهای سیمانی کاربرد دارد. مخلوط لاستیک ، آنفالت و ۱۰ درصد باریت را در ساختن ایستگاهها و باند فرودگاه بکار میبرند. همچنین در صنایع داروسازی ، مواد منفجره ، آلیاژ ، حفاظت اشعه و … کاربرد دارد.
اطلاعات ایمنی
کمک های اولیه به هنگام مواجهه:
در صورت تماس:
چشمی: به سرعت شستشو با آب
پوستی: شستشو با آب و صابون
تنفسی: استفاده از تجهیزات تنفسی (رسپیراتور)
بلعیدن: انجام فوریت های پزشکی
برخی از تامین کنندگان باریت در سناماین👇
مطالب مرتبط
پنج شرکت بزرگ تولیدکننده مس در جهان
۵ خرداد ۱۴۰۳آینده عرصه مس در جهان
۳۱ اردیبهشت ۱۴۰۳آینده مس در انرژی های تجدید پذیر
۲۹ اردیبهشت ۱۴۰۳کاتد مس؛ کاربرد، فرآیند تولید و انواع
۵ خرداد ۱۴۰۰پوکه معدنی و صنعتی
۵ خرداد ۱۴۰۰گندله؛ خواص، مواد اولیه تولید و روش تولید
۵ خرداد ۱۴۰۰