زمین شناسی کرومیت

ذخایر کرومیت امروزه در نقش معادن و فعالیت‌های معدنی در توسعه اقتصادی بسیاری از کشورها حایز اهمیت فراوان دارد.

زمین‌شناسی ذخایر کرومیت

کانسارهای کرومیت با وجود تنوع اشکال آن همواره در سنگ‌های آذرین اولترامافیک تشکیل می‌شوند. مقدار سیلیس این سنگ‌ها از ۴۵ درصد کمتر است.

ترکیب کانی‌شناسی آنها در درجه اول از اولیوین، ارتوپیروکسن‌ها و کلینوپیروکسن‌ها تشکیل یافته است. در بعضی از آنها آمفیبول و فلدسپات‌های قلیایی نیز وجود دارد.

این سنگ‌ها، شامل انواعی مانند سرپانتینت، گابرو، پیروکسینت، پریدوتیت و دونیت هستند. ترکیب کانه کروم یعنی کرومیت تابع سنگ‌های از اطراف خود است.

از دیدگاه زمین‌شناسی این کانه وابسته به سنگ‌های نفوذی اولترامافیک و مرتبط به پوسته اقیانوسی و شکافت‌های دریایی بوده که در پی باز شدن گودال‌های ژرف و نفوذ توده‌ها در پوسته قاره‌ای، به سطح زمین می‌رسد.

تیتانیوم، وانادیوم، منگنز و نیکل به مقدارکم در کرومیت یافت می‌شوند. اکسید تیتانیم جزء اکسیدهای نادر در کرومیت است که مقدار آن نسبت به اکسیدهای دیگر بیشتر است.

این کانسارها که از نظر اقتصادی اهمیت دارند، به دو دسته آلپی و لایه‌ای تقسیم می‌شوند:

۱-کرومیت نوع آلپی (افیولیتی)

این توده‌ها به‌صورت لایه‌های هم شیب کم و بیش پرشیب شکلی که با سنگ‌های مجاور خود موازی هست یافت می‌شود، اما همبری آنها با سنگ‌های مجاور تقریبا همیشه غیرعادی و همراه گسستگی است. کانی‌های اولیه این سنگ‌ها اکثرا تغییر یافته و به سر پانتین، کلریت و اپیدوت تبدیل می‌شوند که سنگ را به رنگ سبز در می‌آورد. مجموعه این سنگ‌ها به نام افیولیت نامیده می‌شوند.

کلمه افیولیت تمام سنگ‌های مافیک و اولترامافیکی را در بر می‌گیرد که معمولا دگرگون شده و در رشته کوه‌های چین خورده قدیمی و جوان یافت می‌شوند.

در مجموعه افیولیت‌ها معمولا دونیت‌ها، پریدوتیت‌ها، گابروها، گدازه‌های بازیک (معمولا با ساخت بالشی) و چرت‌های رادیولاریتی و رسوبات فلیش با هم یافت می‌شوند.

اکثریت زمین‌شناسان معتقدند که افیولیت‌ها معرف پوسته اقیانوسی هستند که در نتیجه عوامل تکتونیکی (گسل‌های معکوس و روراندگی) در حاشیه‌های قاره‌ها و جزایر قوسی شکل قرار گرفته‌اند. دلایل موجود نشان می‌دهد که افیولیت‌ها در شرایط زیردریایی و در مناطق تحت کشش تشکیل شده‌اند.