فلوئورين چیست و چه کاربرد هایی دارد؟
فلوئورين چیست؟
فلوئورين که به فلوئوراسپار نيز معروف است از واژه يوناني به معني جريان يافتن گرفته شده است و دليل ذوب شدن سريعتر اين کاني نسبت به ساير کانيها است. فلوئورين در گروه هاليدها قرار دارد.
محيط تشکيل فلوئورين
فلوئورين همراه با رگه هاي هيدروترمالي و در کنار کانيهايي مثل گالن، اسفالريت، کوارتز، کلسيت، باريت و نقره تشکيل مي شود . عيار اين رگه ها بين ۲۵ تا ۶۵ درصد است.
اين کاني همچنين با سنگهاي آذرين دروني از نوع اسيدي مثل گرانيت، گرانوديوريت و پگماتيت ديده مي شود . ممکن است در کنار چشمه هاي آب معدني با حرارت خيلي بالا نيز تشکيل شود .
به صورت استراتيفورم (چينه سان) در داخل سنگهاي کربناته ديده مي شود (امريکا و مکزيک ). کانسارهاي آن همراه با سنگهاي آلکالن، فوق آلکالن و کربناتيت نيز مشاهده مي شود .
مي تواند پس از شستشوي ساير کانيهاي موجود در سنگهاي فلوئورين دار به صورت غني شده و بر جاي مانده تشکيل شود.
رنگ های فلوئورين
از نظر رنگ ميتواند در حالت بلوري بيرنگ و يا به رنگهاي مختلفي همچون زرد، آبي، ارغواني، سبز، قرمز، سياه متمايل به ارغواني يا آبي و قهوهاي ظاهر شود.
مطالعه طيف جذب نوري بلورهاي طبيعي فلوئورين نشان داده شده است كه رنگ فلوئورين از نظر منشاء بر سه قسم ميباشد.
- رنگ ناشي از وجود حفرههاي الكتروني و تجمع آنها در بلورهاي خالص مانند رنگ بنفش آبي.
- رنگ ناشي از جذب عنصر نادر خالكي يا مراكز حفرههاي الكتروني كه هنگام فعال سازي بلورهاي توسط يونهاي ناخالص ظاهر ميشود. مانند رنگ سبز، صورتي، آبي و زرد.
- رنگ ناشي از وجود هر دو پديده جذب يونهاي ناخالص و وجود حفرههاي الكتروني پرنشده پارهاي از فلوئورينهاي زرد، سبز، آبي و بنفش در اثر نور ماوراي بنفش يا شعله كاتدي از خود خاصيت فلوئورسانس نشان ميدهند.همچنين اگر به مدت زياد در مقابل نور خورشيد قرار بگيرد كمرنگ شده و يا تغيير رنگ ميدهد. بعنوان مثال انواع سبز رنگ اين كاني در مقابل نور خورشيد ارغواني ميشوند.
کشورهاي توليدکننده
از کشورهاي توليدکننده فلوئورين مي توان به مکزيک، شوروي سابق، افريقاي جنوبي، رچين، فرانسه، انگلستان، هند، ايتاليا، مغولستان، آلمان و امريکا اشاره نمود.
در ايران نيز چند معدن فلوئورين وجود دارد که توليدات آنها اغلب به کارخانه هاي ذوب فلزات مثل ذوب آهن اصفهان منتقل مي شود . از جمله اين معادن مي توان به معادن در استان هاي اصفهان، خراسان و سمنان اشاره نمود.
کاربرد های فلوئورين
مصارف فلوئورین در تهویه هوا
فلوئوروکلروهیدروکربنها Fluoro chloro hydrocarbons، در تهویه هوا و در سرد سازی کاربرد وسیعی دارند.
استفاده از فلوئوروکلروکربنها Chloro fluoro carbons در این موارد ممنوع شده است، چون آنها مشکوک به بزرگ کردن سوراخ اوزون میباشند. هگزافلورایدگوگرد Sulfur hexafluoride، گازی بسیار راکد و غیر سمی است. این گروه از ترکیبات گازهای گلخانهای قوی هستند.
مصارف متفاوت فلوئورین
فلوئورين با عیار سرامیکی در تولید فلزات منیزیم و کلسیم و در تهیه ی بعضی از مواد شیمیایی منگنز مورد استفاده قرار گرفته است.
در عملیات صنعتی فعلی مصرف کنندگان ترجیح می دهند فلوئورين با عیار اسیدی را به جای عیار سرامیکی خریداری نمایند و آن را به طور متناسبی رقیق کنند.
فلوئورين با عیار سرامیکی و متالورژیکی ممکن است در ساختن عایق شیشه ی الیافی، در ذوب روی، به عنوان بازدارنده ی کف کنندگی سبز وانادیم در تولید آجر با رویه ی به رنگ نخودی به عنوان ساینده بر روی بعضی انواع کاغذ های سنباده مورد استفاده قرار گیرد.
عیار های مختلف فلوئورين در تولید کاربید کلسیم در کوره الکتریکی، ساختن الکترود ها، برای لامپ های قوسی و به عنوان ماده ی اتصال برای چرخ های سنباده به کار می روند.
انواع مختلفی از پوشش های میله جوش از فلوئورين یا مخلوط های فلوئورين تشکیل شده اند. در تولید فلزات منیزیم و کلسیم و در تهیه بعضی از مواد شیمیایی منگنز مورد استفاده قرار گرفته است.
فلوئورین در صنایع فولادسازی و ریخته گری
فلوئورين به دلیل خاصیت کمک ذوب بودن،در صنایع متالوژی کاربردهای فراوان دارد.ازجمله کاربردهای آن میتوان به صنایع فولادسازی،ریختهگری چدن و تولید آلیاژهای آهن، تولید الکترود قلیایی و روپوش دار ( جهت سرباره سازی و تصفیه فلز جوش ) اشاره نمود.
مصارف فلوئورین در صنایع شیشه سازی
فلوئورين در صنعت شیشه برای ساختن شیشه چخماقی، شیشه های سفید یا شیری رنگ و لعاب ها مورد استفاده قرار می گیرد.
مخلوط های شیشه ی چخماقی معمولا حاوی ۳% فلوئورين است. شیشه های شیری حاوی ۲۰-۱۰% فلوئورين می باشند و در ظروف شیشه ای عتیقه و وسایل بهداشتی و رستوران به کار می روند.
لعاب های کدر برای پوشاندن اجاق ها، یخچال ها، کابینت ها، وان های حمام و ظروف آشپزی و برای رویه کاری آجر، کاشی و مواد ساختمانی دیگر به کار می روند. انواع مختلفی از پوشش های میله جوش از فلوئورين یا مخلوط های فلوئورين تشکیل شده اند. در تولید فلزات منیزیم و کلسیم و در تهیه بعضی از مواد شیمیایی منگنز مورد استفاده قرار گرفته است.
کاربرد در صنایع اپتیک
لیزر از پرتوهایی است که در صنعت، پزشکی، هنر و … به خوبی به کار گرفته میشود و بر اثر تقویت نور گسیل شده القایی به دست میآید. دانش اپتیک و لیزر پیشرفتهای فراوانی در دهههای اخیر داشته است. با توجه به آینده درخشان و کاربردهای روزافزون آن، تربیت کادر متخصص که آشنا به زیر بناهای نظری و مسلط به مبانی عملی باشند، لازم به نظر میرسد.
فلوئورين قابل مصرف در صنایع اپتیک به طریقه شیمیایی و با خواص بسیار زیاد تهیه میشود. بلور این کانی به دلیل کم بودن ضریب شکست آن، اشعه ماورابنفش را به خوبی عبور میدهد.
به همین دلیل، از آن به عنوان منشور در سیستمهای اپتیکی و ساخت عدسیهای شیئی بدون تداخل رنگی در میکروسکوپ مورد استفاده قرار میگیرد.همچنین فلورین به عنوان ابزار اپتیکی در سیستمهای لیزری با انرژی زیاد، کاربرد دارد.
برخی از تامین کنندگان فلوئورين در سناماین👇
