آتشکاری چیست؟
آتشکاری چیست ؟
آتشکاری به عنوان یکی از مهمترین مراحل معدنکاری محسوب میشود.
در واقع آتشکاری قرار دادن و انفجار مواد منفجره برای تخریب ساختمانها یا برای کاهش استحکام زمین، خارج کردن، یا جابهجا کردن قسمتهایی از زمین، سنگها یا سایر مواد می باشد .
هدف اصلی خردکردن سنگها با آتشکاری، آمادهسازی مواد برای انجام فرآیندهای بعدی و به دست آوردن محصولی با مشخصات فنی و ابعاد خاص است به نحوی که سنگهای خردشده به راحتی توسط وسایل بارگیری و باربری قابل حمل بوده و با توجه به کاربرد نهایی مواد استخراجی از درجه خردشدگی مناسبی برخوردار باشند.
دلیل اهمیت فرآیند آتشکاری آن است که سایر فرآیندهای معدنکاری با آن در ارتباط هستند و آتشکاری در معادن میتواند به طور مستقیم بر مراحل دیگر عملیات معدنکاری تاثیر جدی داشته باشد، به گونهای که در صورت طراحی الگوی مناسب آتشکاری و نتایج مطلوب، میتوان انتظار خردایش مناسب و کاهش هزینههای بارگیری، باربری و سنگشکنی را داشت. تهیه و ارایه الگوی آتشکاری مناسب برای استخراج ماده معدنی میتواند سبب کاهش حجم حفاری، کاهش مقدار ماده منفجره مصرفی، توزیع مناسب دانهبندی قطعات خرد شده (خردایش مناسب)، کاهش استهلاک ماشینآلات بارگیری و باربری و در نهایت کاهش هزینههای تمام شده استخراج و فرآوری ماده معدنی شود.
توزیع نامناسب دانهبندی مهمترین عاملی است که در صورت طراحی و اجرای نامناسب آتشکاری بروز مینماید. در صورت ایجاد ابعاد بزرگتر از مقادیر پیشبینی شده نیاز به آتشکاری ثانویه خواهد بود و در بخش بارگیری و حمل مشکلات زیادی را به وجود خواهد آمد. همچنین در صورت ایجاد ابعاد ریزتر از آنچه در منحنی توزیع دانهبندی پیشبینی شده است تولید باطله، از دست رفتن ماده معدنی و اختلال در خطوط کانهآرایی و فرآوری اتفاق خواهد افتاد.
به طور کلی برای مشخص کردن پارامترهای حفاری و آتشباری در هر معدن، شناخت خصوصیات فیزیکی و مکانیکی سنگ در رابطه با قابلیت چال خوری سنگ و انفجار از اهمیت بالایی برخوردار است. نزدیک ترین و عملی ترین روش، استفادۀ دقیقی از تجربیات معادن مشابه با ملاحظۀ شرایط زمین ساختاری خاص منطقه و معدن و انتخاب روش تجربی و کنترل دقیق عملیاتها و تعیین پارامترهای اپتیمم و نهایی برای اجرای عملیاتهای چال زنی و انفجار معدن می باشد.
از آنجایی که یکی از مهم ترین و اصلی ترین مراحل روش استخراج روباز، عملیات حفاری و آتشکاری می باشد، بنابراین طراحی الگوی بهینه حفاری و آتشکاری برای استخراج ماده معدنی در این گونه معادن باعث می شود که ماده معدنی با کمترین قیمت تمام شده استخراج شود . دستیابی به یک انفجار مطلوب در معادن روباز به حداقل رساندن اثرات جانبی آتشکاری و همچنین انجام عملیات به گونه ای که رابطه راندمان عملیات آتشکاری و هزینه های مربوط به صورت بهینه باشد.
۱. عملیات آتشکاری روباز
ـ عملیات انفجاری جهت ایجاد مسیر ها (R.O.W.)و کانالهای انواع خطوط لوله های آب ، گاز ونفت
ـ عملیات انفجاری درانواع معادن روباز
ـ عملیات انفجاری جهت کوهبری در امور راهسازی، ترانشه ها و تسطیح عوارض سنگی به منظور ایجاد سایت
۲. عملیات انفجاری زیر زمینی
عملیات انفجاری در معادن زیرزمینی ونیزدر انواع تونل پروژه های راه سازی وسدسازی
۳. انواع عملیات انفجاری کنترل شده
انفجار به روش پیش شکافی ، به روش ظریفکاری ( دیواره صاف ) و به روش بالشتکی جهت به حداقل رساندن عوارض منفی انفجار شامل : انفجار هوا ، سنگهای پرتابی ولرزش زمین
روش اجرای کار
حفاری
۱- در مرحله نخست اگر محل انفجار ناهموار باشد به گونه ای که دریل واگن ( دستگاهی جهت حفر چال) نتواند آنجا مستقر شود ، محل انفجار به وسیله بلدوزر یا دیگر ماشین آلات راه سازی تسطیح میشود تا سطح تقریباً یکنواخت شود و همچنین یک راه ارتباطی جهت مستقر شدن دریل واگن در محل فراهم شود.
۲- با توجه به جنس زمین طبیعی منطقه از نظر نوع سنگ و میزان سختی آن و یا اندازه سنگ مورد نظر ، فاصله حفر چال ها از یکدیگر تعیین میگردد
بعد از آماده شدن بستر و مستقر شدن دریل واگن عملیات چال زنی آغاز میشود ، به این صورت که ابتدا تعداد، عمق و عرض چال ها با توجه حجم خاکی که برای برداشت مورد نظر است ، توسط کارشناس آتشباری تعیین میشود. سپس با استفاده از مته متناسب با چال های مورد نظر ، عملیات حفاری انجام میشود .
آتش گذاری یا آتشباری
برای انفجار مواد از چاشنی الکتریکی استفاده می شود وهدف اصلی از بکار بردن این آتش گذاری انجام انفجار های کنترل شده یا همزمان تعداد زیادی چال انفجاری می باشد.
روش اجرا
پس از انتقال مواد ناریه و لوازم مورد نیاز به محل انفجار، عملیات به ترتیب زیر پیگیری می شود:دینا میتها را تقسیم کرده ودر کنار هر چال یک دینامیت قرار می دهند لازم به ذکر است که باید از قبل تعداد چال ها وهمچنین مقدار مورد نیاز دینامیت ، چاشنی وآنفو تعیین شده باشد تا انجام عملیات با کمبود مواد ناریه دچار وقفه نشود یا مواد مازاد بر نیاز به محل برده نشود .
در مرحله بعد چاشنی را درون دینامیت قرارداده وکاملاً با دینامیت درگیر می کنند وسیم متصل به چاشنی را به دینا میت گره می زنند تا هم چاشنی از دینامیت جدا نشود وهم به وسیله آن سیم بتوان دینامیت را به آرامی به ته چال فرستاد . این عمل را برای همه چال ها انجام می دهند تا دینامیت وچاشنی درهمه چال ها قرار گیر د.
برقرارکردن مدار
در این مرحله انتهای سیم اولین چاشنی را به چاشنی چال دوم و چاشنی دوم را به چاشنی سوم و…… به همین ترتیب چاشنی ها را به هم متصل نموده تا آخرین چاشنی نیز وصل شود که بعد از این کار تنها دو رشته آزاد می ماند که به وسیله کابل آتش آن دو رشته را تا محل ماشین آتش کشیده که به وسیله اپراتور ماشین کنترل می شود.
انفجار
بعد ازاین مرحله واطمینان ازخالی شدن منطقه از هرگونه مواد ناریه مازاد وهمچنین کنترل صحت اتصالات منطقه را ترک کرده و نیروها را به محل امن دور از محل انفجار منتفل می کنند، بعد از هماهنگی با ایمنی آتشباری واطمینان ازخالی بودن منطقه شعاع انفجار، دستور انفجار صادر می شود که بلافاصله بعد از برقرار کردن جریان الکتریکی توسط ماشین چاشنی ها منفجره شده وانفجار انجام می شود.
نکته
بعد از انفجار، توسط کار شناس آتشباری و ایمنی آتشباری محل مجددأ بازبینی می شود تا اطمینان کامل از منفجر شدن همه چاشنی ها حاصل شود.
بعد از انفجار و نشست گرد و خاک حاصل از آن، خاک محل که اکنون در اثر انفجار سست شده است، به وسیله بلدوزر جمع آوری و دپو می شود و نهایتاً توسط لودر در کامیونها بارگیری و به دپو منتقل می شوند.
کلیپ مرتبط
