شاول؛انواع،مزایا و معایب
شاول نوعی از مجموعه بیل مکانیکی است که برای بارگیری سنگ های سخت (واستثنائاً خاک ها) و اغلب در فضای باز (معادن روباز) مورد استفاده قرار می گیرد. شاول ها در استخراج های سطحی به روش نواری و کاواکی مورد استفاده قرار می گیرند. در روش نواری روباره برداشته شده و در یک بخش استخراج شده قبلی مجاور ریخته می شود و ماده معدنی زیر روباره بوسیله ماشین دیگری بارگیری شده و به قسمت دیگری برده می شود. توانایی کندن و بارگیری مواد واقع در سطح ایستایی ماشین یا بالاتر از آن را دارند.
انواع شاول
- شاول استاندارد : در معدنکاری سطحی و برای اهداف عام بکار می رود. از آنها برای بارگیری انواع کانسنگ ها و باطله استفاده می شود. ظرفیت آنها معمولا بین ۷ تا ۴۰ متر مکعب می باشد.
- شاول های دکل بلند : دارای دکل بلندتر و جام کوچکتر هستند و کاربردهای خاص دارند. اندازه صندوقه (جام) آن ها حدود ۲۵ درصد از انواع استاندارد کوچکتر است و دکل آنها بسته به اندازه جام انتخاب شده ۳۵ درصد و گاهی بیش از آن بلندتر است.
-
بارکننده های زغالی:مشابه شاول های استاندارد می باشند ولی بیل آنها حدود ۷۵ درصد بزرگتراز انواع استاندارد مشابه است.ظرفیت این بارکننده ها تا ۱۰۰ متر مکعب نیز می رسد.
مزایای شاول
- هدایت جام ساده است
- از پائین به بالا و بالعکس بارگیری می کند
- تخلیه بدون جابجایی شاسی می باشد و فقط با حرکت دورانی دکل و اتاقک صورت می گیرد
- سنگ را عمالٌ با ابعاد بزرگ می پذیرد
- در برابر دیوارهای سنگی بدلیل بزرگی جثه و استحکام مقاومت دارد
- درسطوح (کف های) سست نیز استقرار می یابد.
معایب شاول
- هزینه خرید آن زیاد است.
- حداقل بار را الزم دارد تا اقتصادی کار کند.
- تعمیرات آن پر هزینه است.
- به علت خصوصیات مانور کم باید به اندازه کافی جا آماده باشد تا بارگیری صورت بگیرد.
عملیات شاول
- نفوذ کردن در سینه کار و پرکردن صندوقه بوسیله بازوی جام (crowding)
- بالا آوردن صندوقه و جدا کردن آن از سینه کار (hoisting)
- دور زدن به محل تخلیه (swining)
- تخلیه صندوقه بوسیله بازکردن دریچه بیل (dumping)
- چرخش مجدد بطرف سینه کار جهت شروع چرخه بعدی (swining)
- در صورت نیاز حرکت به محل بارگیری جدید بوسیله چرخ زنجیری (propelling)
شاول های قدیمی مکانیکی و شاول های جدید با نیروی هیدرولیکی کار می کنند. معمولاً از پائین به بالا (یعنی از کف به بالا) بار برمی دارند ولی شاول هایی نیز ساخته شده اند که بار را از بالا به پائین برداشت می کنند. شاول های معادن بزرگ با ظرفیت جام تا ۳۰ متر مکعب کار میکنند.
می توانند بار را بداخل سنگ شکن اولیه که معمولاٌ سنگ شکنی منقول است بریزد، سپس توسط نوار که معمولاً تغییرات آن بسادگی امکان پذیر است مواد از معدن جابجا می شوند.
زمان چرخه شاول
عامل مهم در کارایی زمان چرخه آن است. این زمان از زمان های لازم برای عملیات های زیر تشکیل شده است:
- نفوذ در سینه کار و پر کردن صندوقه بالابری جام
- گردش بطرف باربر و گردش بطرف سینه کار
زمان چرخه به زاویه چرخش، اندازه شاول و مهارت کاربر بستگی دارد و معمولاً از حدود ۲۵ ثانیه تا بیش از یک دقیقه متغیر است.
بیشترین زمان چرخه به گردش به طرف باربر و بازگشت به طرف سینه کار اختصاص دارد (حدود ۶۰ درصد) و در نتیجه نحوه قرار گیری کامیون در کنار آن از اهمیت بالایی برخوردار است.
در آرایش های معمولی کامیون در کنار آن و در سمت چپ آن قرار می گیرد، گاهی برای تسریع در کار، وسیله باربر در صورت مناسب بودن شرایط در هر دو طرف آن قرار می گیرد تا زمان مانور کاهش یابد، زاویه گردش در این حالت ها حدود ۹۰ درجه می باشد.
با توجه به طولانی تر بودن زمان چرخه کامیون، معمولاٌ به چند کامیون سرویس می دهد.
