آشنایی با مراحل مختلف اکتشاف معدن

آشنایی با مراحل مختلف اکتشاف معدن

بر اساس تقسیم بندی جهانی که توسط سازمان ملل انجام گرفته مراحل مختلف اکتشاف ۴ مرحله شناسایی Reconnaissance ، پی جوئی Prospecting ، اکتشاف عمومی General Exploration و اکتشاف تفصیلی Detailed Exploration است که در اولین جلسه شورای اکتشاف مطرح گردیده و مورد تصویب قرار گرفته است.

خدمات اکتشافی مورد لزوم در هر یک از مراحل ۴ گانه فوق بصورت زیر است:

• مرحله شناسایی 

مرحله شناسایی که بصورت عملیاتی اکتشافی در زون های ساختاری ـ متالوژنیکی در محدوده ورقه های ۱۰۰۰۰۰: ۱ صورت میگیرد شامل اطلاعات زیر است.

نقشه زمین شناسی ۱۰۰۰۰۰: ۱
نقشه ژئوشیمی ۱۰۰۰۰۰: ۱
اطلاعات ماهواره ها
اطلاعات ژئوفیزیک هوایی
اطلاعات زمین شناسی اقتصادی

در نهایت لایه های اطلاعاتی فوق در سیستم G.I.S تلفیق و مناطق امید بخش جهت انجام عملیات اکتشافی مراحل بعدی پس از کنترل زمینی تعیین خواهد گردید.

• مرحله پی جوئی

این مرحله شامل انجام عملیات اکتشافی در مناطق امید بخش است که در مرحله شناسایی مشخص شده اند عملیات اکتشافی در این مرحله در مقیاس ۲۰۰۰۰: ۱انجام خواهد گرفت و شامل موارد زیر است: ( هر یک از موارد زیر بر اساس نوع ماده معدنی و گسترش آن قابل تغییر یا حذف می باشد)

۱ ـ بررسی های زمین شناسی و اکتشافی

۱ـ ۱ـ.تهیه نقشه زمین شناسی ـ معدنی با مقیاس ۲۰۰۰۰: ۱ با استفاده از عکس های هوایی ۲۰۰۰۰ :۱ و نقشه توپوگرافی به مقیاس ۲۰۰۰۰: ۱،

۲ ـ ۱ ـ نمونه گیری جهت مطالعات پتروگرافی فسیل شناسی ، مقطع صیقلی ، XRF ، تجزیه شیمیایی به تعداد مورد نیاز بر حسب ماده معدنی و گسترش آن ،

۳ ـ ۱ـ حفر ترانشه و چاهک بر روی زون های کانی سازی و انجام نمونه گیری سیستماتیک از آنها همراه با برداشت زمین شناسی ،

۴ ـ ۱ ـ حفر یک یا دو گمانه اکتشافی در مناطق پتانسیل دار بر اساس اطلاعات ژئوفیزیکی و ژئوشیمیایی در صورت لزوم .

۲ ـ بررسی های ژئوفیزیکی 

عملیات ژئوفیزیکی در صورت لزوم بر روی مناطق پتانسیل دار پروفیل های شناسایی صورت می گیرد.

۳ ـ بررسی های ژئوشیمیایی 

در این مرحله بررسی های ژئوشیمیایی در مناطق امید بخش در مقیاس ۲۰۰۰۰: ۱به صورت زیر انجام خواهد گرفت :

۱ ـ ۳ ـ تهیه شبکه نمونه برداری در محدوده مورد نظر در مقیاس ۲۰۰۰۰: ۱که از هر یک کیلومتر مربع ۵ تا ۲۰ نمونه اخذ خواهد شد.

۲ـ ۳ـ نمونه گیری از رسوبات آبراهه ای و آنالیز شیمیایی آن ها برای حد اقل ۱۰ عنصر پاراژنز به روشهای مختلف ( روش آنالیز نمونه ها بر اساس نوع نمونه ، تیپ کانی سازی و حد تشخیص و آزمایشگاه خواهد بود )

۳ ـ ۳ ـ نمونه گیری جهت مطالعات کانی سنگین که معمولا به تعداد ۱۰/۱ نمونه های ژئوشیمی بوده و پس از مشخص شدن آنومالی ها در محدوده های آنومالی برداشت خواهد شد.

۴ ـ ۳ ـ نمونه گیری از سنگ بستر پروفیل در صورت لزوم ( رگه ها و آثار کانی سازی ، آلتراسیون )

۵ ـ ۳ ـ پردازش داده ها برای عناصر پاراژنز ، تهیه نقشه های آنومالی و ارزیابی آنومالی ها به منظور اولویت بندی اکتشافی و ارائه گزارش.

۴ ـ تلفیق داه ها ی زمین شناسی و اکتشافی ، ژئوشیمیایی ، و ارائه گزارش پایانی 

در این مرحله گسترش منطقه معدنی (Target) تعیین و پتانسیل معدنی کانسار روشن می گردد.

• مرحله اکتشاف عمومی 

در این مرحله عملیات اکتشافی بر روی مناطق معدنی (targets) که در مرحله پی جویی ادامه عملیات اکتشافی بر روی آن پیشنهاد شده به صورت زیر انجام خواهد گرفت ( در این مرحله مقیاس عملیات اکتشافی ۵۰۰۰: ۱و یا بزرگتر خواهد بود.) :

۱ـ بررسی های زمین شناسی و معدنی :

۱ ـ ۱ـ تهیه نقشه زمین شناسی و معدنی ۵۰۰۰: ۱با استفاده از عکس های هوایی ۵۰۰۰: ۱ و در صورت امکان و ضرورت توپوگرافی ۵۰۰۰: ۱که به طریقه فتوگرامتری تهیه شده است ( عکس های هوایی ۵۰۰۰:۱ از ۴ برابر نمودن عکسهای هوایی ۲۰۰۰۰: ۱تهیه خواهد شد )

۲ ـ ۱ـ نمونه گیری جهت مطالعات پتروگرافی ، مقطع صیقلی، XRF و تجزیه شیمیایی به تعداد مورد نیاز بر حسب نوع ماده معدنی

۳ـ۱ـ حفر ترانشه و چاهک و گمانه انجام نمونه گیری سیستماتیک در امتداد آنها و برداشت زمین شناسی آنها

۴ ـ ۱ـ تغییر و تفسیر نتایج و ارائه گزارش

۲ـ بررسی های ژئوفیزیکی :

انجام عملیات ژئوفیزیکی بر روی منطقه معدنی زون کانی سازی جهت تعیین گسترش عمقی آن ( تعیین شبکه فاصله پروفیل ها و روش عملیات بر اساس نوع ماده معدنی و گسترش زون کانی سازی خواهد بود. )

۳ ـ اکتشافات ژئوشیمیایی:

در این مرحله در منطقه معدنی بررسیهای ژئوشیمیایی بر اساس نمونه گیری از سنگ لیتوژئوشیمیایی یا پروفیل خاک به صورت زیر انجام خواهد گرفت .

۱ـ۳ـ تعیین شبکه نمونه برداری به صورت پروفیل های موازی عمود بر گسترش طولی زون کانی سازی که بر اساس نوع نمونه و روند کانی سازی مشخص می گردد و معمولا به صورت ۲۰*۱۰۰ ، ۴۰*۱۰۰ و یا ۵۰*۵۰ خواهد بود . نمونه برداری از سنگ بصورت تکه ای و در هر ایستگاه بطور متوسط حدود یک کیلوگرم نمونه حدود ۱۰ تکه بطوریکه فاصله نقاط نمونه برداری را بپوشاند ، در حالیکه نمونه گیری از خاک پس از انجام مطالعات توجیهی از زون مناسب پروفیل خاک صورت خواهد گرفت،

۲ـ ۳ـ آنالیز شیمیایی نمونه ها برای ۸ تا ۱۰ عنصر پاراژنز،

۳ـ۳ـ پردازش داده ها ،تهیه نقشه های آنومالی ژئوشیمیایی ، تعبیرو تفسیر نتایج و تلفیق داده ها ی زمین شناسی و ژئوفیزیکی ، تعیین محدوده کانسارو انتشار کانی سازی در دو بعد سطحی و یک بعد عمقی احتمالی.

۴ـ حفر گمانه های اکتشافی :

این مرحله پس از اتمام بررسی های زمین شناسی ـ اکتشافی ژئوشیمیایی و عملیات ژئوفیزیکی صورت خواهد گرفت و شامل موارد زیر است:

۱ـ۴ـ تلفیق داده های زمین شناسی و معدنی ، ژئوشیمیایی و ژئوفیزیکی و تعیین نقاط حفاری،

۲ـ۴ـ جاده سازی و ایجاد سکوی حفاری برای حفر یک یا چند گمانه آزمایشی،

۳ـ۴ـ حفر گمانه های اکتشافی بصورت محدود و برداشت و نمونه گیری از آنها.

۵ـ آزمایشات فر آوری:

بردشت یک نمونه نماینده از زون کانی سازی و انجام آزمایشات تکنولوژی اولیه( در مقیاس آزمایشگاهی ) بر روی آن.

۶ـ تلفیق داده ها و ارائه گزارش پایانی :

تلفیق کلیه داده ها ، تخمین شکل و عیار و ساختار ماده معدنی ،.، تعیین ذخیره تقریبی و سطح فرسایش کانسار و مشخص نمودن ادامه کار جهت اکتشافات مرحله بعدی.

• مرحله اکتشاف تفصیلی

این مرحله پس از اخذ نتیجه مطلوب از انجام مرحله اکتشاف عمومی و بر اساس برنامه پیشنهاد شده بر روی زون کانی سازی ( کانسار) در مقیاس های ۵۰۰: ۱یا ۱۰۰۰: ۱ یا ۲۰۰۰: ۱ بر حسب نوع ماده معدنی و گسترش زون کانی سازی انجام خواهد گرفت و شامل موارد زیر است:

۱ـ ۴ـ تهیه نقشه زمین شناسی ـ توپوگرافی محدوده کانسار های ۵۰۰: ۱ یا ۱۰۰۰: ۱ ، ۲۰۰۰: ۱ متناسب با ایجاد و نوع ماده معدنی و ویژگی های زمین شناسی ـ معدنی آن،

۲ـ۴ـنمونه گیری جهت مطالعات پتروگرافی ، مقطع صیقلی، XRF و تجزیه شیمیایی به تعداد مورد لزوم بر حسب نوع ماده معدنی و گسترش آن ،

۳ـ۴ـ حفر ترانشه و چاهک و برداشت زمین شناسی و نمونه گیری از آنها،

۴ـ۴ـ عملیات ژئوفیزیکی در امتداد پروفیل هایی عمود بر گسترش طولی زون کانی سازی به فواصل مورد لزوم،

۵ـ۴ـ تعیین شبکه حفاری و حفر گمانه های اکتشافی بر روی مناطق آنومالی ژئوفیزیکی همراه با برداشت مغزه ها و نمونه گیری از آنها،

۶ـ۴ـ ارزیابی ژئوشیمیایی بر اساس نمونه های اخذ شده از ترانشه ها و گمانه های اکتشافی به منظور تعیین روند زون کانی سازی و کشف ذخایر پنهان ،

۷ـ۴ـ برداشت یک یا دو نمونه نماینده از سایر کانسار و انجام آزمایشات تکنولوژی در مقیاس نیمه تفصیلی بر روی آنها ،

۸ـ۴ـ تعیین شکل کانسار و عیار میانگین و ذخیره قطعی کانسار،

۹ـ۴ـ انجام مطالعات فنی ـ اقتصادی بر روی کانسار.

۱۰ـ۴ـ تلفیق کلیه داده ها ، تعبیر و تفسیر نتایج و ارائه گزارش پایانی

تهیه مطلب: اتحادیه حفاران غیرنفتی